جستجوی مفهوم سلامت معنوی و شاخص های انسان سالم در ادیان مختلف

سابقه و اهداف: در سال­ های اخیر سلامتی بر اساس بُعدهای سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی مورد توجه قرار گرفته که برای شناخت سلامت معنوی لازم است شاخص­ های انسان سالم شناسایی شود. مواد و روش ها: مطالعه­ ی مروری نظام­ مند حاضر، براساس جستجو در پایگاه­ های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی، موتورهای جستجوگر، کتاب­ ها­ی دینی اوستا، بهاگاواد گیتا، گاتا، اپانیشادها، انجیل، تورات، قرآن و متون اسلامی، حدیث­ ها، روایت­ ها و متن­ های آیین­ های بودا، کنفوسیوس و آیین شینتو، با استفاده از کلید­واژه­ های سلامت، انسان، سلامت معنوی، معنویت، روحانیت، انسان سالم، ویژگی­ های انسان سالم، صفت­ های انسان سالم و شاخص انسان سالم، در فاصله­ ی زمانی ژانویه­ ی 1996 تا دسامبر 2016 صورت گرفته است. یافته ها: در ادیان و آیین­ های مختلف، از سلامت معنوی تعریف­ های مختلفی شده است. با مطالعه در متون، شاخص­ های اولیه در ادیان و آیین­ ها استخراج شده، سپس با مرور چندین باره،­ کدها فشرده و 124 شاخص­ نهایی مشخص شد. سلامت معنوی، طیفی است که انسان در آن در حرکت است؛ در این طیف، انسان هر چه به سوی شاخص­ های متعالی­ تر پیش رود، از سلامت معنوی بیش­ تری برخوردار خواهد بود و هر چه به سوی شاخص­های ضعیف­تر پیش برود، سلامت معنوی کم­ تری خواهد داشت. نتیجه گیری: شاخص­ های سلامت معنوی، مجموعه­ یی از رفتارها یا احساسات روان­ شناختی است که جنبه­ ی درونی و بیرونی دارد و مربوط به همه­ ی بُعدهای زندگی انسان است. با توجه به یافته­ های مطالعه­ ی حاضر می­ توان اذعان کرد که شاخص­ های انسان سالم در ادیان و آیین­ های مختلف دارای وجوه مشترک و متفاوتی است.